Os números con María Fumaça

Despois de bastante tempo, de novo unha canción-karaoke. Desta volta, «Os números» do libro-disco-DVD Xiqui, xoque, fiú, fiú! (2014) de María Fumaça. Despois daquel primeiro traballo do «tren máis festeiro que houbo e que nunca haberá», chegou hai un par de anos esta segunda entrega musical, mestura creacións novas e tradicionais. Un proxecto solidario co mesmo grupo de colaboradores: Uxía Senlle, Sérgio Tannus, Magín Blanco, Carlos Blanco...

«Son unha cando estou soa. Somos dous se ti estás comigo...» Así é esta deliciosa canción que fai máis doada e divertida a aprendizaxe dos números do 1 ao 10 para os máis pequenos. Igualiño que estoutras cantarelas infantís, que podemos atopar nese cofre cheo de tesouros que é Orella pendella.

Eu tiña dez canciños

Eu tiña dez canciños.
Un non come nin bebe,
non me quedan máis que nove.
Dos nove que me quedaban,
un comeu un biscoito,
non me quedan máis que oito.
Dos oito que me quedaban
un comeu un molete,
non me quedan máis que sete.
Dos sete que me quedaban
un levouno el rei,
non me quedan máis que seis.
Dos seis que me quedaban,
un matouse dun brinco,
non me quedan máis que cinco.
Dos cinco que me quedaban
un matouse dun salto,
non me quedan máis que catro.
Dos catro que me quedaban
un tragou un bisté,
non me quedan máis que tres.
Dos tres que me quedaban
un morreu do sol,
non me quedan máis que dous.
Dos dous que me quedaban,
un morreu dun susto,
non me queda máis que un.
Este can que me quedaba
matoumo un becerro,
non me queda ningún “perro”.

Unha e unha, dúas

Unha e unha, dúas;
quero filloas das túas.
Dúas e dúas, catro;
ben postiñas no prato.
Catro e catro, oito;
dáme tamén biscoito.
Oito e oito, dezaseis;
trinta e dous pasteis.
Ponos nuha bandexa
e que ninguén os vexa.

Á unha, sae a Lúa

Á unha, sae a Lúa,

ás dúas, sae o Sol,
ás tres, ti ben o ves,
ás catro, non sei canto,
ás cinco, de viño branco faise tinto,
ás seis, cantan os reis,
ás sete, tira Pepe
e de sete para riba, tira Pepe tira,
ás oito, de pan de trigo faise biscoito,
ás nove, non casa a muller sen o home,
ás dez, non vai a cabra para o monte sen pés,
ás once, pasa o río por debaixo da ponte,
ás doce, non hai porco que non foce,
ás trece non hai crego que non rece,
ás catorce, ti retorce.

Karaoke coa «Galinha pintadinha»

Xa tocaba engadir máis doas ao noso karaoke. E desta vez comezamos cunha peza ben acaída para o mes das flores: «Alecrín dourado». Esta xoia da nosa tradición, con versións tan fermosas como a de Uxía Senlle, tamén se estendeu, polo que se ve, máis alá do Atlántico.

O vídeo tomámolo da Galinha pintadinha, un proxecto musical para o público infantil creado polos publicistas brasileiros Juliano Prado e Marcos Luporini. Paga a pena deixarse caer pola súa web e gozar doutras xeniais animacións como «O elefante» ou «Dona aranha», ideais para os máis pequenos.

A xeito de despedida outro dos seus clásicos: «O sapo não lava o pé», co engado do xogo monovocálico. Veña, a cantar!

«María Fumaça» arrasa por onde pasa

Por aí lin (ou escotei) este slogan: «María Fumaça arrasa por onde pasa» que, ademais de sonoro e brillante, resulta totalmente certo. María Fumaça é un fantástico proxecto musical que nos agasalla con libro-CD, karaoke, videoclips, xira de concertos... A canción anterior, «O mercado», é unha das pezas deste volume editado por Galaxia no 2012. 

Con todo, a locomotora de María Fumaça xa botara a andar moito antes. Inicialmente xurdiu a xeito de obsequio de Uxía Senlle para Rui, un afillado seu cunha forte discapacidade. Dende hai anos, polo Nadal, Uxía e outros artistas amigos xuntábanse na casa de Rui para agasallalo con cancións cheas de alegría e vitalismo.

No coidado produto final participa unha presa dos mellores músicos e actores do país: Uxía Senlle, Sérgio Tannus, Magín Blanco, Carlos Blanco, Quico Cadaval… e o propio Rui. Un tren festeiro que desexamos sexa de «longo percorrido» e que siga arrasando polas nosas escolas, auditorios e teatros.

E volvendo á canción inicial, velaí queda outro tema para o noso karaoke particular, que ademais permite traballarmos o campo semántico das partes do corpo (pé, cu, man, orellas, nariz) e dos produtos do mercado (café, xampú, azafrán, lentellas, regaliz). A cantar!

A enredar cos acrónimos

«Son Brasilego», de Sérgio Tannus, en colaboración con Uxía e Narf. Unha delicia de canción homenaxe ao achegamento cultural e aos ritmos comúns de Brasil e Galicia. Á vez, unha boa mostra do gusto por xogar coas palabras a través dos acrónimos: brasilego [brasi(leiro ga)lego].

Os acrónimos son vocábulos que xorden da fusión de partes de dúas ou máis palabras. Na súa formación interveñen, sobretodo, dous tipos de abreviación: o apócope (suprímense letras na parte final) e aférese (suprímense na parte inicial). Por exemplo: sonar [so(und) n(avigation) a(nd) r(anging)], ovni [o(bxecto) v(oador) n(on) i(dentificado)], Ingabad [In(stituto) Ga(lego de) Ba(charelato) a D(istancia)], tergal [(poliés)ter gal(o)], ofimática [ofi(cina infor)mática]...

Non hai moito, no interesante blog fragmentosgutenberg.blogspot.com dei cunha entrada sobre este tema dos acrónimos. Nela, o autor fálanos da incapacidade para crearmos nomes fermosos para comercios e empresas. Un texto lúcido e cheo de humor do que tirei este fragmento:

A ausencia de imaxinación, derivada cun escaso desenvolvemento do hemisferio cerebral dereito, relaciónase, aínda, con outras moitas manifestacións da vida moderna. A nulidade de moita xente para o humor e, mesmo, para a captación dos máis elementais dobres sentidos e xogos de palabras é algo que sempre me chamou a atención. Existe un testemuño social moi concreto desta incapacidade para o desenvolvemento, digamos, lírico das actividades humanas. Antes, os negocios tiñan nomes sonoros e suxeridores: había en Ferrol unha zapataría co fermoso nome de «La regeneración del calzado». Chamar «O velocípedo» a unha tenda de bicicletas, «Espumosos Ovidio» a unha humilde factoría de gasosas, «Elviriña» a unha pequena mercería, «La caridad» a unha panadaría, «La casa del fumador» a un estanco ou «O ben me sabe» a unha pastelaría, parécenme eleccións sublimes e cheas de amor ao oficio. Por contra, a nomeada tendencia patria ao acrónimo produce especimes espeluznantes: «Riperfer», «Macoyma», «Construgal», «Rodrifer», «Fonelec»… cantan de tal maneira aos seus correspondentes desenvolvementos léxicos («Ricardo Pérez Fernández», «Manuel Costoya y Mato» etc.), que deixan pouco espazo ao maxín. Algúns como a famosa taberna baionesa «Jakeyvi» («Jamón, Queso y Vino») son pezas xa antolóxicas. Outras como «Pavoroso» («Pavimentos Oroso», caso real) inclasificables.

Aí queda iso!