28 de xan. de 2018

Atopa máis palabras agochadas

Por Xogosdelingua, de novo, este entretido enredo que pon a proba a nosa agudeza visual e o noso coñecemento do léxico inglés. Vía puzzles-world podedes atopar máis na rede.

Ilustracións ben coloridas que amosan diferentes escenas cheíñas de persoas e de obxectos. Entre eses elementos, camufladas, hai seis palabras relacionadas co contido da imaxe. Un campo semántico concreto en cada ilustración. 

Anímaste a xogar? Atención e paciencia! A mellorar o teu vocabulario en inglés sobre o fútbol, a piscina, o baloncesto, a pintura, o estudo...

1

2

3

4

5

6

7

8



24 de xan. de 2018

Chico Buarque: ludolingüista [3]



Chico Buarque regresa hoxe a Xogosdelingua. Xa soubemos do seu gusto polo xogo verbal con «Roda viva» e con «Construção». Desta volta, gozaremos da súa magnífica «Ode aos ratos». 
Ode aos ratos
Rato de rua
Irrequieta criatura
Tribo em frenética proliferação
Lúbrico, libidinoso transeunte
Boca de estômago
Atrás do seu quinhão
Vão aos magotes
A dar com um pau
Levando o terror
Do parking ao living
Do shopping center ao léu
Do cano de esgoto
Pro topo do arranha-céu
Rato de rua
Aborígene do lodo
Fuça gelada
Couraça de sabão
Quase risonho
Profanador de tumba
Sobrevivente
À chacina e à lei do cão
Saqueador da metrópole
Tenaz roedor
De toda esperança
Estuporador da ilusão
Ó meu semelhante
Filho de Deus, meu irmão
Rato
Rato que rói a roupa
Que rói a rapa do rei do morro
Que rói a roda do carro
Que rói o carro, que rói o ferro
Que rói o barro, rói o morro
Rato que rói o rato
Ra-rato, ra-rato
Roto que ri do roto
Que rói o farrapo
Do esfarra-rapado
Que mete a ripa, arranca rabo
Rato ruim
Rato que rói a rosa
Rói o riso da moça
E ruma rua arriba
Em sua rota de rato
Aínda que se adoita considerar o rato como un ser repugnante, nesta canción non. Buarque escolle figura do rato como metáfora do ser humano: «Ó meu semelhante / filho de Deus irmão». Os ratos posúen unha capacidade adaptativa que lles permite sobrevivir e proliferar nos máis diversos ambientes, como o home. Esa masa de roedores representa a capa máis humilde da poboación, que vive ou sobrevive nas rúas das grandes cidades.

Na súa loita pola supervivencia, a xente humilde, como os ratos, desenvolve unha actividade constante e frenética, representada maxistralmente pola aliteración dos vibrantes erres da derradeira estrofa. Os ratos-homes a roer sen descanso. Un xogo lingüístico que reta a dicción do falante máis habilidoso, como nalgúns dos nosos trabalinguas tradicionais:
Un lobo rubio roe un loro duro.
Se un lobo rubio o roe, un loro duro o remoe.
Outro exemplo máis da arte ludolingüística de Chico Buarque.

18 de xan. de 2018

Anagramas e marcas comerciais

E se a identidade real das marcas estivese oculta nun anagrama do logotipo da súa empresa? Ás veces con inxenuidade, ás veces cun pouco de malicia.
Esta é a curiosa reflexión que levou ao deseñador italiano Alessandro Stenco a reformular o nome dalgunhas coñecidas marcas comerciais. Como lle sucedeu a outros, todo xorde da convicción de que, ás veces, as palabras ocultan outras voces dentro delas. Para descubrilas, bastaría con reordenar as súas letras. A isto, Alessandro Stenco engadiulle a súa arte no deseño gráfico. O resultado: o proxecto Anagram Logos.

Danone > Ad none (‘sen anuncios’)
Danone tranfórmase nunha marca receosa da publicidade.

Ebay > A bye (‘un adeus’)
Unha forma de dicirlle adeus ao consumo tradicional por medio das compras en liña.

Converse > Conserve (‘conservar’)
Unha fe inquebrantable no modelo de deportivas orixinal de Chuck Taylor. Desde 1921. 
Pode haber algo máis conservador?

Google > Ego log (‘rexistro do ego’)
Quen non empregou Google para pescudar sobre o propio nome? Iso é ego.

Levis > Lives (‘vive’)
Os famosos vaqueiros desde a súa orixe van pasando de xeración en xeración, de pais a fillos. 
Levis vive para sempre.

14 de xan. de 2018

Palíndromos ilustrados [21]


Pois si, como ben di o palídromo de hoxe, desde hai tempo o panorama televisivo só dá ganas de arrebolar a berros o aparello pola fiestra. E de falarmos só da programación da nosa televisión, a galega, a sensación é máis ou menos a mesma. Non é que valore máis o peso da nostalxia e son consciente de que a mocidade de hoxe ten outros gustos e outra forma de consumir produtos audiovisuais (youtubers, webseries...). Con todo, o empobrecemento da nosa oferta televisiva, agás honrosas excepcións, paréceme sinceramente algo obxectivo. Unha television que tanto fixo pola normalización da nosa lingua e pola dinamización da cultura do país! Que mágoa!

Paga a pena a lectura do artigo «Unha ducia de telelixo para facer país», de Héctor Anllo, en Praza Pública. Aínda que xa ten un tempo, ofrece unha visión alternativa de como lle devolver os azos á televisión de noso. Se cadra, ese puñado de ideas para ampliar a programación en galego serían o «desfibrilador» perfecto para a reanimar. Aí van uns exemplos:
Masterfarmer. Un talent show para dar co mellor labrego galego. Un Masterchef agropecuario, con emocionantes probas eliminatorias: carreiras de tractores, muxido contrarreloxo, habilidades co fouciño e co sacho… Espectáculo asegurado!
Pesadelo no furancho. O cociñeiro máis rabudo que se dea atopado encargaríase de visitar furanchos en apuros e de poñelos ao día con man firme. Ningún cliente insatisfeito nos establecementos máis enxebres do país!
Tunéame o tractor. A versión galega de Pimp my ride, da MTV. En lugar de modificar e embelecer coches, tocaría facelo cos tractores do noso rural: un John Deere rosa que pega chimpos, un Lamborghini con tapizado de leopardo... Dispararíanse as audiencias!
Sanxen Shore. A nosa capital do veraneo: sol, praia, marcha nocturna... O lugar ideal para a remuda na franquía Shore (despois de Jersey e Gandía). Primeiro un coidado casting, despois os especimes autóctonos afortunados compartirían o seu día a día coa audiencia: «chiringos» de praia, rituais de ligoteo, body culture, festas gastronómicas... Ei, carballeira!

10 de xan. de 2018

A outra microtoponimia [2]


Sabía eu que acabaría aparecendo algún microtopónimo mínimo pola xeografía galega. Grazas á axuda de Cibrán, soubemos de A O, a parroquia muxiá dunha soa letra (co seu correspondente artigo). Por iso, a xeito de addenda, aquí queda este novo comentario. 

Como podemos ver nesta ligazón, A O é realmente un haxiotopónimo, isto é, un topónimo orixinado polo nome dun santo ou dunha santa. Neste caso trátase da Nosa Señora da O. Aínda que esta virxe ten dedicadas capelas por diferentes lugares de Galicia, foi no concello da Costa da Morte onde deu lugar á forma abreviada O, tamén recollida coa variante On

Graciñas, Cibrán, pola impagable achega! 

6 de xan. de 2018

A outra microtoponimia [1]


Sabida é a riqueza da toponimia galega. O Nomenclátor editado pola Xunta inclúe o nome de máis de 40.000 lugares habitados, o que supón un cuarto dos de todo o Estado e máis dos que hai en todo Portugal. 

Outro dato: entre os dez topónimos máis empregados en todo o Estado, nove son galegos. O número 1 é «A igrexa», cun total de 600 lugares esparexidos por toda Galicia. O número 2 é «O Castro». O número 3 é «Vilar». E así sucesivamente con outros como «A Torre», «O Pazo», «Outeiro», «A Casanova» e «Vilanova».

Se temos en conta que, ademais dos núcleos de poboación, cada camiño, cada outeiro, cada penedo, cada regato, cada poza, adoita ter o seu propio nome, estímase que poderían chegar a rexistrarse máis de 2 millóns de microtopónimos. A maior densidade de toda Europa! Para conseguir recompilalos acábase de presentar unha nova app, dentro do proxecto Toponimízate

Mais desta volta, imos centrarnos noutro tipo de microtopónimos: os que posúen menos letras. Se hai un tempo dedicamos un comentario a eses nomes de lugar interminables que de cando en vez aparecen polo mundo adiante, hoxe imos cos topónimos minúsculos.

De dardes un paseo real ou virtual pola xeografía galega, non é difícil dar con localidades de só tres letras: Teo, Cee, Zas, Oia, Tui... De dúas letras xa é outro cantar. A min non me vén ningún nome á cabeza, agás algún microtopónimo introducido por artigo, como A Uz (Chantada, Lugo) ou O Az (Rodeiro, Pontevedra). E a vós?

No Estado español, ao parecer o topónimo máis breve é Ea, localidade costeira biscaína. O nome seica designa, na variedade do éuscaro desa zona, un tipo de xunco abundante no esteiro onde se sitúa a vila.

Con todo, o récord dos topónimos máis breves do mundo son dous prodixios dunha soa letra. Atopámolos nas illas Lofoten (Noruega) coa localidade chamada Å, que en noruegués quere dicir ‘regato’, e na Picardía francesa coa localidade de Y. Aí queda iso!

2 de xan. de 2018

Engánchate ao Dobble!


Estreamos o 2018 co Dobble, o último un xogo de mesa que caeu nas miñas mans. Botamos na casa un par de partidas e xa quedamos enganchados. Un xogo simple, dinámico e realmente divertido! 

55 cartas redondas, con 8 imaxes en cada unha e, por incrible que pareza, só unha imaxe común entre calquera par de cartas! Aínda que a min se me escapa por completo, a fórmula matemática que o explica podedes vela aquí.

O quid do xogo é ser o primeiro ou primeira en recoñecer esa figura común. A partir dese mecanismo básico, as instrucións propoñen cinco modalidades (ou minixogos) diferentes: «A torre infernal», «O foxo», «A pataca quente», «A por todas» e «O regalo envelenado». Aquí vos deixo un vídeo en portugués que explica cada modalidade na súa versión do xogo.


Cada vez que se descubre esa figura repetida en dúas cartas, hai que nomeala en voz alta. O xogo convértese así nun bo recurso para practicar oralmente vocabulario, e en especial a corrección de castelanismos, pois a maioría dos 58 elementos que entran en xogo teñen nomes diferentes ao castelán: tartaruga, folla, golfiño, reloxo, candeaxeocaveira, áncora, tesoiras, can, chave, lóstrego, lentestrevopaxaro, lapisqueixo, mazá, chamas, dinosaurolumeárbore, lúacadeado... 

Se queredes ampliar o abano de vocabulario, podedes acudir a algunhas variantes do xogo que se atopan na rede.

Quen busque un bo agasallo para xogar en familia (ou mesmo nas aulas), Dobble é unha boa opción. Perfecto para unha diversión trepidante poñendo a proba a agudeza visual, a capacidade de concentración, a rapidez de reflexos e... o vocabulario. Mesmo con versión simplificada para máis pequenos.
Related Posts Plugin for WordPress, Blogger...