31 de mar. de 2014

Do outro lado do buratiño

 

Sempre estou atento a ese fervedoiro de proxectos e actividades que é Ollapoloburatiño, a bitácora da miña boa amiga Susana Lamela. Desta vez, do outro lado do burato aparece o «Proxecto tableTTeando», unha iniciativa que busca aproveitar as posibilidades didácticas dos dispositivos móbiles na aula.

A chegada de 14 tablets ao seu grupo de 2º de EP foi o punto de partida. Con elas, búscase poñer en práctica «outro xeito de favorecer a lectura e a comprensión lectora a través dunha aprendizaxe colaborativa». Xa levan traballado cunhas cantas apps, como ColarMix (para lle daren vida aos seus debuxos) ou SoundCloud (para gravaren as súas lecturas). E hai pouco deron a coñecer unha curiosa iniciativa ludolingüística: os nenos e nenas puxéronse a xogar ao Letris 2, a nova versión dese xogo no que hai que formar palabras coas letras que van caendo (ao xeito do clásico Tetris).

Unha grande idea para facer ximnasia mental á vez que se practica o vocabulario e a ortografía. Seguro que os nenos agradeceron ese refacho de aire fresco. Parabéns!

28 de mar. de 2014

Os caricatipos de Felipe Guga


Tes pouca habilidade co lapis? Cres que debuxar non é o teu? Daquela, non te preocupes, sempre podes poñerte a xuntar letras para crear os teus propios deseños. Repara na súa forma, xíraas en calquera sentido, busca a posición máis correcta, combínaas sen parar... Cun chisco de xeito e de paciencia poderás crear fermosos debuxos.

Iso si, se cadra non tan brillantes coma os «caricatipos» creados polo deseñador brasileiro Felipe Guga, no ano 2008, para o xornal Folha de São Paulo. Unha serie de doce pinacogramas que acompañaban cadansúa foto de estrelas do cine: Marilyn Monroe, James Dean, Charles Chaplin... De novo, unha das miñas debilidades: o fascinante poder estético tipografía.




E lembra, se queres dedicarte á arte do retrato con letras, a túa mellor ferramenta é robotype. Adiante!

25 de mar. de 2014

A importancia de saber idiomas (mesmo o noso)



Os mestres do humor ludolingüístico Les Luthiers amósannos neste vídeo, como en tantos outros, a importancia de saber idiomas. Que arte co inglés!

Nós, en Galicia, imos avanzando paso a paso nese camiño anglófilo. Despois de anos de efectiva política de instrución na lingua inglesa, xa conseguimos interiorizar, ata a cadea do ADN, o léxico e as regras gramaticais deste idioma global. Agora resulta completamente de noso oírmos nas canchas deportivas iso de «little waves come and go», saciarmos a fame con «octopus to the fair» e ante os que teñen o don da inoportunidade chantarmos iso de «another cow in the cornfield!».

E a reducida tribo de teimudos galegofalantes? Estraños na súa propia patria, deron cando menos conseguido que se impartisen cursos de GLE (Galego Lingua Estranxeira). Atentos á convocatoria! (Vía Carta Xeométrica).


Solución aos textos das camisetas (19-3-2014): homofonía (I-fame = hai fame), homonimia (nasa ‘axencia aeroespacial’ - nasa ‘aparello de pesca’), (batea ‘plataforma no mar’- ‘presente de «batear»’), paronimia (castelao - colacao), (jurassic park - jurassic pork), calembur (ga lego).

22 de mar. de 2014

Máxicos topónimos esdrúxulos

Unha vez estiven en Córgomo, gustoume o topónimo e a partir de aí, e ao decatarme das súas posibilidades musicais, eu, que son moi coleccionista, comecei a coleccionar topónimos esdrúxulos.
Xosé María Álvarez Cáccamo conta que así comezou a xestar Cántico de topónimos esdrúxulos (2010), un dos libros máis singulares das nosas letras, publicado por Espiral Maior nunha edición limitada de 100 exemplares. En todos os sentidos, unha avis rara, chea de amor pola forza sonora e visual palabras.

O volume conta con 15 poemas textuais (impresos de forma convencional) e outros 8 poemas visuais (ou caligraficos, que recordan os de Uxío Novoneyra). Todos eles ateigados dese espírito lúdico que fixo a Cáccamo enredar ata o límite:
Nos poemas os topónimos non están colocados ao chou. Utilicei modelos clásicos, rimas: hai un soneto, un romance, acrósticos, agrupo topónimos polo número de sílabas, ou os que teñen só a vocal e, ou a vocal o...
En fin, outra peza única e máxica para a nosa «bibliografía ludolingüística básica». Aquí deixo outros dous poemas visuais da obra.



E unha proposta final: quen se anima a refacer o camiño de Xosé María Álvarez Cáccamo e recompilar tamén topónimos esdrúxulos? Aí van algúns para comezar: Guísamo, Láncara, Rábade...

19 de mar. de 2014

Agasallos para xentiña «nikelada»



Se cadra, comeza a poñerse de moda o obsequio do sacho. En tempos de crise, non é mala cousa! En todo caso, atoparedes agasallos a eito en Nikkis Galicia Style: camisetas, mandís, cuncas, paraugas, calzóns...

Un grupo de deseñadores e ilustradores, entre os que se atopa o noso admirado Luís Davila, participan neste proxecto comercial. Xa trouxemos por aquí outras iniciativas semellantes e todas con ese aquel de orgullo enxebre e moito, moito sentido do humor.

Como podemos ver deseguido, tampouco lles falta arte á hora de xogar coa lingua. Repara nestas estampas de camisetas de Nikkis Galicia Style. Localiza nelas os recursos da homofonía, homonímia, paronimia, e calembur.




16 de mar. de 2014

O alfabeto agochado



Unha nova e creativa forma de ver o alfabeto (outra máis). Esta vez, en forma de libro: The Hidden Alphabet (2010), da ilustradora estadounidense Laura Vaccaro Seeger.

Cada letra do «alfabeto agochado» asóciase a unha palabra e a un elemento visual que, a xeito de xogo, cómpre descubrir. Así, de sorpresa en sorpresa, imos poñendo a proba a nosa agudeza visual: a punta de frecha (arrowhead) na letra «a», os globos (balloons) na letra «b», a nube (cloud) na letra «c»...

Un delicioso álbum ilustrado para os máis pequenos (e para non tan pequenos tamén) que combina a beleza das imaxes, a orientación lúdica e oportunidade da aprendizaxe.

13 de mar. de 2014

«Sentença»: gramática e desamor



«Vírgulas», «ponto final», «hiatos», «oração», «plural», «pronomes», «complemento nominal», «sujeitos», «predicado», «objeto indireto», «concordância»... Terminoloxía dun tratado de lingua portuguesa? Non, a base mesma da canción «Sentença», de Vinícius Castro, novo e talentoso músico brasileiro.

Unha peza brillante e enxeñosa, a ritmo de tango, incluída no seu traballo «Jogo de palavras». Nela, ao tempo que relata a fin dunha historia de amor, ofrece unha clase maxistral de gramática. Escóitadea de novo e, para non perderdes detalle, aquí vai o texto completo. Antentos!
O nosso verbo sempre teve ligação
E eu pedi a Deus pra não quebrar nossa oração
Tudo nosso sempre teve alguma explicação
Aposto que o aposto agora é só contradição
Parecia até um mandamento tão normal
Você sempre ser meu complemento nominal
Parecia até o meu pilar fundamental
Eu era sempre no plural
Quem escreveu nossa sentença assim
Com dois sujeitos, predicado, enfim
Nosso passado tão perfeito, ai de mim
Hoje chegou ao fim (BIS)
Foram tantas regras e eu buscando a exceção
Feito um objeto indireto em tuas mãos
Falta concordância, falta comunicação
Aposto que o aposto agora é mera distração
Pelas entrelinhas meus pronomes são iguais
Sempre possessivos, relativos e banais
Foram tantas vírgulas, hiatos, menos mal
Agora é só ponto final
Quem escreveu nossa sentença assim
Com dois sujeitos, predicado, enfim
Nosso passado tão perfeito, ai de mim
Hoje chegou ao fim (BIS)
Amor reflexivo sempre vai além
Indicativo de que sigo bem
Desconstruindo o que a paixão ergueu
Amor, o vocativo hoje é ninguém
Não tão altivo, mas eu sigo bem
Desconstruindo o que a paixão ergueu
Ontem só nós
Hoje, só eu.

9 de mar. de 2014

A revirar o discurso político



Xa temos visto que os palíndromos son eses enunciados que se poden ler igual do dereito e do revés: ollo, a mala lama... Con todo, no referido á sintaxe, a orde dos factores si altera o produto. Por exemplo, non vos é o mesmo [ESE TEMA ESTÁ ESQUECIDO] [E NON CREAS QUE] [ESTOU ANOXADO CONTIGO] que [ESTOU ANOXADO CONTIGO] [E NON CREAS QUE] [ESE TEMA ESTÁ ESQUECIDO].

Este enxeñoso recurso ludolingüístico deu orixe á divertida curtametraxe «Mensaje Post-It-ivo» e agora temos a Berto Romero a recuperar un texto do escritor peruano Fernando de Trazegnies (aquí está nunha entrada de 1de3).

Unha creación que parodia con xenialidade a dobre lectura da linguaxe política. Olliño! Xa sabedes que decote nos queren vender gato por lebre!

6 de mar. de 2014

Letras e piscinas





Jing Zhang aprendeu a nadar e para celebralo decidiu crear un alfabeto piscineiro e recreativo. Á vista do fascinante resultado, a serie tipográfica «Resort type», é de agradecer que Jing Zhang fose unha das máis brillantes ilustradoras, tipógrafas e deseñadoras gráficas internacionais. De orixe chinesa, hoxe traballa en Londres con proxectos que se centran sobre todo na publicidade e na industria editorial.

Aquí podedes gozar do resto deste alfabeto e aquí de máis pezas de Jing Zhang, sempre orixinais, coloridas e cheas de detalles.

De novo un alfabeto arquitectónico que encherá o ollo dos amantes das piscinas, da prácida lectura en hamacas e das sonecas baixo o parasol. Xa me tardan as vacacións do verán! Vade retro, cicloxénese!

3 de mar. de 2014

Chirigota de «Los vocales»



Im-pre-sio-nan-te! Imposible reter o riso! «Los vocales», unha chirigota do Carnaval de Cádiz do 2011 que debería ocupar un lugar de honra no Olimpo da ludolingüística. Irreverencia, enxeño e moito, moito sentido do humor. Menos mal que alguén andaba por alí coa cámara para inmortalizar ese concerto único das cinco vogais do castelán, co engadido final dun «erasmus que vén de Grecia e que anda un pouco perdido» (caralludo!).

«Abraham va para la granja. Saca la cabra...», «Este mes el vejete verde pretende meterse entre gente decente...», «Difícil vivir sin pilinguis, sin tiquismiquis...», «Nosotros somos como todos. Como por los codos, como por los ojos...», «¡Uf!, tuturutututu, un sugus kukuxumuxu...»: hilarantes textos monovocálicos!

Dádelle de novo ao play e a gozar do Entroido!
Related Posts Plugin for WordPress, Blogger...