18 de xan. de 2013

Os encrucillados e a máquina Enigma



Durante a Segunda Guerra Mundial, a comezos do 1945, o xornal británico The Daily Telegraph organizou un concurso de encrucillados. Reunidos os participantes, competiron por resolver un destes pasatempos en menos de 12 minutos. O gañador foi un tal F. H. W. Hawes, que o deu rematado en menos de 8 minutos.

Ao pouco, Hawes foi abordado por uns descoñecidos. Estes explicáronlle que o concurso non fora máis ca un test de recrutamento do Bletchley Park, organismo dedicado a descifrar os códigos secretos alemáns. Hawes e outros participantes no concurso acababan de ser seleccionados para se sumaren ao equipo de criptoanalistas deste centro, uns 9.000 homes e mulleres con todo tipo de destrezas intelectuais: matemáticos, lingüistas, xogadores de bridge, campións de xadrez...

O vídeo que introduce esta entrada, tomado do filme Enigma (2001), fálanos do maior reto que tiveron que superar no Bletchley Park: descifrar a máquina Enigma.

Naquel tempo, o exército alemán baseaba toda a seguridade das súas comunicacións por radio na criptografía da máquina Enigma, un dispositivo semellante a unha máquina de escribir que utilizaba unha combinación de partes eléctricas e mecánicas. A súa enxeñosa disposición de rotores e de interruptores permitía xerar ata 614.664 alfabetos diferentes. Un sistema de cifrado aparentemente inviolable. Ademais, o seu doado manexo permitía que os operadores militares puidesen codificar e descodificar mensaxes sen posuíren coñecementos criptográficos.

Por fin, despois dun arduo traballo e grazas ao labor dos espías aliados (que obtiveron unha máquina Enigma orixinal e un manual de operacións), os expertos de Bletchley Park, liderados por Alan Turing, deron deseñado un aparello que conseguiu crebar os códigos alemáns. Tratábase de Colossus, hoxe considerado o primeiro computador dixital.

Pois ben, hai uns meses puiden ver unha destas máquinas Enigma. Foi na exposición temporal QWERTY do novo Muncyt da cidade da Coruña (que, por certo, aínda non ofrece a súa web en galego). Foi cedida polo CNI (Centro Nacional de Intelixencia) e chegou a España, segundo me dixeron, como agasallo persoal de Hitler a Franco. O caso é que alí estaba ese fascinante e histórico artefacto, cun valor hoxe duns 300.000 euros, mesturado cunhas simples máquinas de escribir antigas e sen ningunha información sobre a súa singular e abraiante historia. Unha mágoa!

Aquí vos deixo un simulador en liña da máquina Enigma co que podemos cifrar e descifrar mensaxes e un vídeo do programa divulgativo tres14 que nos conta de forma amena toda esta historia.

Solución ás «palabras estarricadas» (15-1-2013): anticonstitucionalmente (23), desmilitarizarémosllelas (24), electroencefalografista (23).

Ningún comentario:

Related Posts Plugin for WordPress, Blogger...