15 de xan. de 2013

Sesquipedalismo: palabras estarricadas

Preguntarédesvos que demo é ese «palabro» do sesquipedalismo. Pois comecemos a historia polo principio: Hai uns 2000 anos...

Nos tempos da Roma clásica, o poeta Horacio escribiu na súa Ars poetica (A arte da poesía): PROICIT AMPULLAS ET SESQUIPEDALIA VERBA, algo así como «Guinda a un lado os teus botes de pintura e as túas palabras dun pé e medio de longo». Con esta expresión, Horacio recomendáballes aos autores non poñer palabras excesivamente longas e ampulosas («sesquipedalia», de sesqui- ‘unha vez e media’ e -ped ‘pé’) na boca dos heroes das traxedias, pois con elas, en lugar de chegar ao corazón do espectador, só conseguían distanciarse del.

Hoxe, este termo horaciano deu orixe ao cultismo sesquipedalismo, que ten dúas acepcións básicas:

A primeira ten un carácter máis ben funcional e depurador: o sesquipedalismo denuncia a tendencia, case enfermiza, a estarricar e estarricar as palabras coma goma de mascar coa idea de que así «visten» máis ca outras máis sinxelas e correctas: *inicializar por iniciar, *recepcionar por recibir, *rigorosidade por rigor, *concretización por concreción...


A segunda, e a que máis nos interesa en Xogosdelingua, ten unha motivación lúdica e creativa: o sesquipedalismo é tamén un pasatempo ou un xogo literario que consiste na busca da palabra máis longa.

No vídeo que encabeza esta entrada xa vimos o moito que rende o xogo de atopar palabras longas: 
esternocleidomastoideo (22 letras)
interdisciplinariedade (outras 22)... 
E como hai vida máis alá de dicionarios e vocabularios oficiais, tamén podemos dar con outras coma ese
descontextuliazaríamosllelas (28) 
ou algunhas curiosidades que circulan pola rede:
hipopotomonstrosesquipedaliofobia (33), brincadeira que significa ‘medo irracional á pronuncia de palabras longas ou complicadas e a calquera conversa que poida implicar o uso delas’
pneumoultramicroscopicossilicovulcanoconiose (44), termo técnico do eido da pneumoloxía que se refire a unha ‘doenza causada pola aspiración de cinzas volcánicas’.
Como recurso expresivo, é obrigado citar a «Capela Sixtina» do sesquipedalismo literario galego: O porco de pé (1928), de Vicente Risco. Nesta novela, o escritor ourensán dicidiu darlle á súa lingua o mesmo o aquel retranqueiro e hiperbólico que usa na súa caricatura da burguesía galega de comezos do século XX. Así crea decote ocorrentes neoloxismos arquisilábicos. Por exemplo:
obsequiosidade (14)
dantealighierizado (18)
superespiritonovistas (21)
ou o superlativo  
republicorrevoluciosocialsindicalagroanarquicomunista (53). 
Que poderío!

E agora tócavos a vós. Que palabras hiperlongas podedes formar a partir destas: constitución, militar e encéfalo? Lembrade que para estarricalas podedes empregar, por exemplo, prefixos (pre-, anti-, micro-...), sufixos (-idade, -mente, -ción...) ou promones persoais átonos (llelos, llelas...).

Ningún comentario:

Related Posts Plugin for WordPress, Blogger...