2 de nov. de 2012

Eses curiosos acrósticos

Que teñen en común os poetas galegos Xoán Manuel Pintos e Lois Pereiro? Pois que ambos os dous son autores dos poemas acrósticos máis célebres da nosa literatura. Un acróstico, como seguramente xa saberedes, é unha composición literaria construída de tal xeito que, tomando ordenadamente as letras iniciais, medias ou finais de cada verso, estrofa ou parágrafo, se forma un enunciado que determina toda a peza. 
Queira Dios que esta gaita ben tocada
Un recordo lle valla ó bon gaiteiro,
E que millenta mais unda o primeiro
Veñan tocar tamén a Galicia amada.

Inda premita Dios que sea soada
Voando muy vistoso o meu prumeiro
Arrolando cos chios do punteiro
Garrido se mostrando coa alborada.

Avante vaia en tod'as romerias
Levada polas vilas e arredores.
Inda sea a maestra das folías.


Calada nunca estea. E de primores
Inzando os sons preñados, e alegrías,
A busquen homes legos e doutores.
                                 Xoán Manuel Pintos, A gaita gallega

               Acróstico
Somentes
intentaba conseguir
deixar na terra
algo de min que me sobrevivise

sabendo que debería ter sabido
impedirme a min mesmo
descubrir que só fun un interludio
atroz entre dous muros de silencio

só puiden evitar vivindo á sombra
inocularlle para sempre a quen amaba
doses letais de amor que envelenaba
a súa alma cunha dor eterna

sustituindo o desexo polo exilio
iniciei a viaxe sen retorno
deixándome levar sen resitencia
ó fondo dunha interna
aniquilación chea de nostalxia 
                  Lois Pereiro, Poesía última de amor e enfermidade
No acróstico de Pintos revélase unha vibrante exaltación patriótica («Que viva Galicia!»). No de Pereiro faise evidente a consciencia da enfermidade que o consumía («sida», repetido varias veces). Aquí tedes unha emocionante lectura recitada deste último poema por parte de Xosé Luís Méndez Ferrín, ex-presidente da Real Academia Galega.



Aínda que ás veces os acrósticos son usados como recurso mnemotécnico, é dicir, como técnica para recordar mellor algo, no ámbito da literatura adoitan empregarse como xogo para encriptar todo tipo de mensaxes: o nome do autor, o nome da persoa á que se lle dedica a composición ou, como nos exemplos anteriores, unha idea relacionada co texto.

Na literatura universal podemos atopar os máis variados poemas acrósticos, por exemplo: Fernando de Rojas incluíu a mensaxe «El bachiller Fernando de Royas acabó la comedia de Calisto y Melibea y fue nacido en la Puebla de Montalván» nas iniciais dos versos do prólogo da traxicomedia castelá La Celestina. O texto completo do himno nacional holandés, composto de quince estrofas, tamén é un acróstico, xa que as primeiras letras de cada estrofa forman o nome do seu autor: Willem van Nassov. Lewis Carroll incluíu nun poema acróstico o nome completo de Alice Pleasance Liddell, a nena que lle serviu de inspiración para a personaxe protagonista de Alicia no país de las marabillas e de Alicia a través do espello.

Por último, nesta ligazón, nesta ou nestoutra podemos comprobar como a técnica do acróstico resulta moi rendible á hora crearmos poemas. Animádevos a seguir o exemplo!

Ningún comentario:

Related Posts Plugin for WordPress, Blogger...