28 de mar. de 2015

As marabillosas palabras sen tradución


Sempre me resultou especialmente atraente a hipótese Sapir-Whorf, aquela segundo a cal non é o mundo o que condiciona a nosa linguaxe, senón a nosa linguaxe a que moldea o mundo que nos arrodea. Os seus exóticos e abraiantes exemplos deixábanme pampo: os falantes de esquimó (no Ártico) que teñen dezanove palabras distintas para se referir ao que nós coñecemos simplemente como «neve», ou os falantes de akan (en Ghana) que posúen unha paleta de só tres cores: «negra», «branca» e «vermella».

Tendo en conta isto, resulta difícil suxerir que o noso, ou calquera outro idioma, ten a riqueza suficiente para expresar toda a realidade e a experiencia humana. Sería unha suposición simplista e, con certeza, fachendosa. Por iso, cada vez que descubro algún concepto para o que a nosa lingua quedou muda e para o que outra atopou a palabra exacta, teño unha razón máis para defender con paixón o ecolingüismo.

A palabra da ilustración do inicio é, penso, a miña primeira achega a esas voces galegas sen tradución: «xerfa» (voz ben enxebre de preciosa sonoridade e significado). Ocórrensevos máis destas voces galegas sen tradución? Seguro que algunha aparece.

E hai moitas outras dos idiomas máis dispares. Aquí van unhas cantas destas xoias abraiantes.

komorebi (xaponés): maneira como as follas das árbores
filtran a luz do Sol, formando figuras de sombras e de luz no chan
.


culaccino (italiano): pegada que deixa sobre a mesa un vaso ou unha copa fría.


pochemuchka (ruso): persoa que fai moitas preguntas,
cunha curiosidade desmesurada
.


mangata (sueco): camiño que deixa no mar a luz reflectida pola lúa.


E neste impagable documental de Redes algunhas máis.

Ningún comentario:

Related Posts Plugin for WordPress, Blogger...