29 de out. de 2017

O alfabeto da paisaxe






Charles Joseph Hullmandel foi unha das figuras senlleiras da arte litográfica inglesa durante a primeira metade do século XIX.

Nos vastos fondos do Museo Británico é posible atopar unha fantástica colección de 26 gravados seus que recrean as letras do alfabeto a través de paisaxes románticas, moi de moda no seu tempo. Campos, castelos, ribeiras, barcos, escenas mariñas... Trátase de The Landscape Alphabet (ou O alfabeto da paisaxe).

Outra marabilla para devotos da representación creativa das letras. Unhas pezas para contemplar devagar e perderse nelas, como con aquelas outras de Antonio Basoli

25 de out. de 2017

Mamihlapinatapai



De paseo pola rede enganchei nunha silveira, e alí quedei, entretido durante un bo anaco. Foi ao dar coa palabra mamihlapinatapai da lingua yámana ou yagán, propia dos indíxenas homónimos da Terra do Fogo, no extremo austral de Chile e da Arxentina.

Descubrín casualmente que, segundo o Libro Guiness, esta é considerada a palabra máis sucinta do mundo, é dicir, a voz única e independente que expresa o concepto máis amplo e complexo.

O seu significado seica é: ‘unha mirada entre dúas persoas, cada unha das cales espera que a outra comece unha acción que ambas as dúas desexan pero que ningunha se anima a iniciar ou suxerir’.

A Wikipedia explica así a súa estrutura morfolóxica:
prefixo ma(m)- de tipo reflexivo pasivo + raíz ihlapi, que significa ‘estar confundido sobre o que facer despois’ + sufixo condicionante -n e sufixo -at(a), que implica ‘logro’ + sufixo -apai, que ao coincidir con ma(m)- adquire un significado de reciprocidade
Esta é a maxia das linguas polisintéticas, que, a base de agregar morfemas nun só termo, poden expresar ideas dunha sutileza abraiante como a anterior. Ideas que todos somos quen de identificar pero que desde o galego só poderiamos expresar con toda unha oración, case cun relato breve.

A mágoa é que xa só unha persoa no mundo pode expresarse en yámana ou yagán. Cristina Calderón, nada en 1928, é a derradeira falante deste idioma. Para desgraza de todos, a súa lingua e a visión particular do mundo que nela reside tamén desaparecerá con Cristina. Outro tesouro perdido! Seremos quen de vernos nese espello?!

21 de out. de 2017

O inapetente David

Hoxe un enigma cento por cento de colleita propia. Unha desas ideas sinxelas que, despois de cavilar un anaco, pode dar moito de si. E non vou contar máis para non desvelar demasiadas pistas. Adiante! E bo proveito!

O inapetente David
David entrou no restaurante que visitaba a diario nas últimas semanas. Comida caseira a un prezo moi razoable. A camareira axiña percibiu en David o mesmo aire tristeiro e morriñento dos días anteriores. Leas no traballo? Mal de amores? Problemas de saúde? Quen sabe? 
Aos poucos minutos, sen mediar palabra, a camareira levou á mesa de David o prato que sempre pedía e que sempre malcomía: un lombo de pescada rebozado con patacas fritas. Como nos días anteriores, o cliente quedou ollando con desgana o xantar. Deixaríao intacto? 
No móbil de David soou entón o aviso dunha mensaxe de texto. Colleuno coa mesma inapetencia coa que ollaba para o peixe e leu.
«COME HOME!», dicía a mensaxe. 
David deixou o prato como estaba, levantouse da mesa e marchou cun medio sorriso na cara. 
Por que?

Solución ao enigma «As xoias da Castafiore» (9-7-2017)
Sabendo que só un enunciado é verdadeiro e como en todas as inscricións se repetían as cantidades agás o catro, daquela a única solución posible é catro. Catro xoias en cada xoieiro.

17 de out. de 2017

Entre a tipografía e a danza


Dáme un par de corpos e fágoche nun instantiño as letras que queiras. Esa é a idea de «Ti dás o tipo», unha fermosa campaña do Servizo Galego de Saúde a prol da doazón de sangue e que lembra outros alfabetos creados do mesmo xeito.

Certamente é, como vemos aquí, unha idea divertida e motivadora para traballar en idades temperás a aprendizaxe das letras e, á vez, a exploración do propio corpo. 

Claro que tamén pode resultar unha expresión artística de primeira orde. Unha mestura perfecta de tipografía e danza. Costas que se dobran, brazos que se estarrican, pernas que se cruzan e corpos que se abrazan: así van xurdindo as letras todas, unha tras outra. Como neste «Alphabet des corps», cun bailarín e cunha bailarina modelando os seus corpos nus ata formar o abecedario inglés completo. Abraiante!

13 de out. de 2017

Palíndromos ilustrados [19]


É un feito contrastado que 9 dos 10 anos máis calorosos rexistrados ata hoxe ocorreron despois do ano 2000. E este ano 2017 vai camiño bater as marcas de todos os anteriores.

As emisións dos combustibles fósiles son o principal causante do quecemento global. Unhas emisións que, ademais, nalgunhas zonas do planeta provocan importantes danos para a saúde polo seu alto grao de concentración.

A imaxe de arriba é ideal para ilustrar este feito e tamén para acompañar o palíndromo de hoxe: son uns corredores do Maratón de Pequín do 2014.

Deseguido, un vídeo da organización Conservación Internacional que expón ás claras a nosa responsabilidade e, asemade, a nosa insignificancia. É a versión en portugués do Brasil, coa voz de Maria Bethânia, nada máis e nada menos.



Tradución:
«Notará monóxido», dijo en el maratón.
«He will perceive monoxide», he said in the marathon.

9 de out. de 2017

Coñeces a Otto Salas?


Á par da muller barbuda ou do becerro de dúas cabezas, aquí temos a Otto Salas, o incrible «Home Capicúa»! Como descubrimos na escena, este individuo posúe o estraño don de falar exclusivamente con palíndromos. Así sabemos, por exemplo:
que estudou moito na súa nenez (Sorbí libros),
que no colexio non o trataban moi ben (Sopapos y sopapos),
que escribiu unha novela sobre a súas malas experiencias co profesorado (El birrete terrible),
que viviu no rural onde se converteu nun experto en aves (Sé capar rapaces),
que recoñece a súa propia habilidade cos textos simétricos (Sé ver ese revés). 
En fin, unha mágoa que fose tan efémera a aparición do señor Salas aló polo 2006 en «El Hombre Capicúa», sketch do espectáculo Mi ministerio del interior do grupo teatral madrileño Ron Lalá, autodefinido como «compañía de humor, teatro e música».

Se cadra, algún día, da man destes cómicos con aire aos Les Luthiers, volveremos escoitar a impecable verborrea reversible de Otto Salas.


5 de out. de 2017

A noite do meigallo

 
Érase unha vez un grupo de meigas que se xuntaron para facer do seu mundo un lugar mellor. Cos seus coñecementos de maxia, de herbas e de cantigas ancestrais comezaron a xuntar ingredientes nun pote para ver que pasaba. E o que pasou foi que lograron crear un mundo especial no que a lúa, as estrelas e os planetas se aliñaron de maneira marabillosa.
Así comeza a presentación de «A noite do meigallo», un xogo de mesa en galego que non debería faltar en escolas e fogares con pequenos. 

Cun funcionamento semellante ao do xogo da oca, os participantes avanzan os seus peóns ao longo do percorrido en función das tiradas dun dado.

Mais o obxectivo non é chegar antes á meta, senón ir resolvendo oralmente as adiviñas que che presentan os compañeiros segundo vaias caendo en diferentes recadros.  Por exemplo:
Adiviña isto que aquí se presenta
que cousa cousiña será
que non se pode tocar 
coa man esquerda?
Cucurico non ten ollos,
cu nin bico,
pero os fillos de cucurico
teñen ollos, cu e bico.
Cada vez que solucionas tres, xuntas un ingrediente para unha apócema máxica: unha á de morcego, un botón de mandilón, un cogumelo do país dos trasnos, a mazá de Brancaneves... E con tres ingredientes distintos xa podes preparar a túa apócema cun conxuro rimado.


Un xogo ideal para potenciar a comunicación oral, a comprensión lectora e a capacidade de razoamento e reflexión. E, sobre todo, para pasar unha horiña ben divertida a base de adiviñas e conxuros. Parabéns a xente de Brazolinda!

Por certo, se queredes atopar máis recursos lúdicos en galego ideados para os nosos cativos, non perdades Fabaloba, valiosísima web dedicada ao tema.

1 de out. de 2017

Stop? Pots!


Hoxe é 1 de outubro. Bo día para reparar en que un palíndromo, mesmo bilingüe, pode darnos unha lección de vida, como ben viu o Leo Arremecághona. Sinal en vermello en inglés: Stop (Alto!). Sinal en verde en catalán: Pots (Podes!)

E como os palíndromos (e as palabras) sonche como as cereixas, que uns noutros se enguedellan, aquí vai unha serie de anuncios de lema reversible. Os primeiros, os orixinais (2-1-2009), de Fiat, creados pola axencia Leo Burnett de Sao Paulo (Brazil). 

(A cera causa a súa calvicie)


(Asasinato por un tarro de ron vermello)

Os seguintes, «menos orixinais» (26-1-2009), de Mercedes, obra de Jung von Matt/Limmat, de Zurich (Suíza).

(As potas nunca paran)

(Non entrarei en pánico nun pozo)

(Era iso que vin un coche ou un gato?)

(Anuncios en ningunha parada)

(Ah! Un maia nunha Yamaha!)

A idea en todos eles, vender as excelencias dos sensores de aparcamento e das cámaras traseiras: como nos palíndromos, igual de ben para adiante ou para atrás. Que bo!

Related Posts Plugin for WordPress, Blogger...