O lobo! Os ollos o lombo do lobo!

O verso que serve de título a esta entrada é, na miña opinión, un dos de maior forza e maior beleza da nosa lírica. Trátase do quinto verso do poema «Cousos do lobo», do volume Os Eidos, de Uxío Novoneyra.

COUSOS do lobo!
Caborcos do xabarín!
Eidos solos
onde ninguén foi nin ha d´ir!
O lobo! Os ollos o lombo do lobo!
Baixa o lobo polo ollo do bosco
movendo nas flairas dos teixos
ruxindo na folla dos carreiros
en busca da vagoada máis sola e máis medosa...
Rastrexa
párase e venta
finca a pouta ergue a testa e oula cara o ceo
con toda a sombra da noite na boca.

Deseguido podemos escoitar o poema recitado polo propio autor, nunha gravación de 1969.

O verso en cuestión e o poema completo son unha mostra da fonda preocupación de Novoneyra pola forma poética e polo xogo coa linguaxe. Unha preocupación que se materializa no maxistral uso do fonosimbolismo (evocación de sensacións, sentimentos e realidades a través da expresividade dos fonemas). «O lobo! Os ollos o lombo do lobo!», un verso monovocálico con «o» pechado (o, lobo, ollos, lombo) que busca expresar escuridade, medo e sobre todo, como o propio Novoneyra recoñeceu, soidade: a soidade do lobo, o «príncipe da soidade» no Courel.

Como vemos nesta interesante web, elaborada polo alumnado do IES Castro da Uz (As Pontes), este xogo expresivo esténdese por todo o poemario, cargando dun intenso simbolismo a voz da natureza (a curuxa, o cuco, o vento...).

Por todo isto, Os Eidos, este clásico da lírica galega, pasa a formar parte da nosa «bibliografía ludolingüística básica».

Solucións aos cambios ortográficos (30-5-2012): Non quero máis, ela si.  – Non quero, mais ela si. / Apuremos ou non colleremos o tren.  –  Apuremos ou non, colleremos o tren. / Miguel chamoute, Carme.  – Miguel, chamoute Carme. / Non podedes cazar, rapaces.  –  Non podedes cazar rapaces. / Xoán vén cedo.  –  Xoán, ven cedo. / Neva moito, mais iremos á montaña.  – Neva moito máis, iremos á montaña. / O mestre dixo: Antón é un lacazán. – O mestre, dixo Antón, é un lacazán.